Branża ICT to z najbardziej dynamicznych sektorów gospodarki. Okres pandemiczny był dla niej dodatkowym impulsem wzrostowym, ale konieczność sprostania rosnącemu zapotrzebowaniu na usługi i produkty jeszcze nasiliła problemy z pozyskiwaniem pracowników o wymaganych kompetencjach.
Dla niemal połowy polskich firm z tego sektora brak wykwalifikowanych pracowników stał się barierą rozwoju (wg tegorocznego badania koniunktury GUS Urzędu Statystycznego).
Nie jest to dobra wiadomość, bo od tempa rozwoju branży ICT w ogromnym stopniu zależy nie tylko wzrost całej polskiej gospodarki, ale pośrednio także konkurencyjność gospodarki europejskiej, o czym debatowali eksperci na ubiegłorocznej konferencji Edumixer, zorganizowanej przez Polską Izbę Informatyki i Telekomunikacji oraz Polskie Towarzystwo Informatyczne.
Upowszechnianie się rozwiązań z zakresu Gospodarki 4.0 jeszcze zwiększy popyt na specjalistów z branży ICT. Oczekiwana eksplozja Internetu Rzeczy będzie potrzebowała wsparcia wielu specjalistów systemów sterowania, zarządzania, utrzymania i diagnostyki sieci lokalnych i rozległych łączących ze sobą miliony sterowników. Wymagania kompetencyjne będą dodatkowo ewoluowały, m.in. pod wpływem zjawisk automatyzacji i robotyzacji oraz rosnącego wykorzystania sztucznej inteligencji. Sam postęp technologiczny (pojawienie się platform i narzędzi nisko- i bezkodowych) już redefiniuje współpracę programistów z pracownikami merytorycznymi z działów biznesowych firm i wymaga nieco innych kompetencji.
‒ Niedobory kadrowe w sektorze ICT powodują zwiększoną konkurencję i wymuszają kreatywność w działaniu tych firm, które chcą pozyskać najlepszych pracowników. Między innymi dzięki temu teleinformatyka to jeden z najbardziej rozwojowych i przyszłościowych kierunków na rynku pracy – uważa Andrzej Dulka, prezes Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji.
Profil kandydata
Tendencje obserwowane na rynku pracy świadczą o dużym popycie na specjalistów w obszarze cyberbezpieczeństwa oraz migracji danych do chmury. Od kilku lat popularnością cieszą się stanowiska dla inżynierów DevOps, łączących umiejętności administrowania systemami IT z programowaniem, czy fachowcy od szeroko pojętego cyberbezpieczeństwa.
‒ Rośnie również znaczenie analityków Big Data, ponieważ wszystkie rozwijane narzędzia, produkty czy usługi będą wymagały ich umiejętności. Nie mniej popularni będą specjaliści od mobile czy frontend i backend developerzy – przekonuje Beata Ostrowska, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Informatycznego, przewodnicząca Sektorowej Rady ds. Kompetencji – Informatyka.
Wg danych Sektorowego Badania Kapitału Ludzkiego–IT podstawowym źródłem podaży specjalistów na krajowy rynek pracy IT są uczelnie wyższe, to zresztą tendencja światowa. Na 450 kierunkach w Polsce informatyka jest dziedziną wiodącą. Jednak studenci informatyki dość szybko podejmują pracę i wielu z nich rezygnuje z uzyskania dyplomu. Firmy zatrudniające specjalistów są zainteresowane ich umiejętnościami, nie wymagają potwierdzenia formalnego. Praktyczną wiedzę specjaliści często uzupełniają samodzielnie, korzystając z różnych form wsparcia, najczęściej kursów online.
‒ Wszystkie dynamiczne zawody, które niewątpliwie skupia branża ICT, wymagają od specjalistów umiejętności stałego kształcenia i aktualizowania swojej wiedzy. Jest to jedna z kluczowych kompetencji miękkich, która stanowi o przewadze nad innymi kandydatami i to nie tylko w tym sektorze – dodaje Beata Ostrowska.
Czy kobiety uratują branżę?
Nie da się ukryć, że w branży ICT dominują mężczyźni. Jak wskazują dane z raportu Bulldogjob „Badanie społeczności IT 2021”, kobiet w ICT jest z roku na rok coraz więcej. W 2019 r. stanowiły 9 proc., w 2020 r. – już 15 proc. Należało by więc zintensyfikować inicjatywy zachęcające również kobiety do podjęcia pracy w ICT. Takie zmiany powinny być już wspierane na etapie edukacji obowiązkowej, ale również firmy mogą wykorzystać tę informację w procesach rekrutacyjnych. Badania pokazują, że różnorodność w pracy ma ogromne znaczenie – potrafi wpływać na zdolność dostosowania się do zmieniającego się rynku oraz na poprawę wyników finansowych przedsiębiorstw.
W poszukiwaniu kandydatów na wolne stanowiska organizacje muszą uwzględnić również osoby dopiero wchodzące na rynek lub zmieniające branżę na IT. Te dwie grupy były mniej atrakcyjne dla pracodawców w momencie wybuchu pandemii COVID-19 ze względu na mniejsze doświadczenie i dużą odpowiedzialność, od której zależało dalsze funkcjonowanie firmy. Obecnie sytuacja się stabilizuje i warto rozważyć dalsze możliwości rozwoju firm również na bazie kompetencji osób z mniejszym doświadczeniem zawodowym.
Badanie Bulldogjob pokazuje, że najwięcej pracowników z branży IT mieszka w Warszawie. Wynik ten pozostaje niezmieniony od 2019 r., pomimo od dawna dostępnej dla informatyków formuły pracy zdalnej.
‒ To ciekawa obserwacja, która może dać do myślenia placówkom edukacyjnym, ale także firmom, które są na etapie prowadzenia procesów rekrutacyjnych. W tym przypadku można rozważyć opcję poszukiwania kadry ICT bez oznaczania lokalizacji ze względu na mobilność i specyfikę pracy lub postawić na wsparcie przyszłego pracownika w relokacji do miejsca siedziby firmy ‒ dodaje Andrzej Dulka.
***
Postępująca transformacja cyfrowa oraz zapotrzebowanie na nowe kompetencje w sektorze ICT wymagają dostosowania się wszystkich stron rynku – mowa o pracodawcach i pracownikach, ale również o edukacji formalnej i pozaformalnej. Sprawne funkcjonowanie usług telekomunikacyjnych i usług IT jest podstawowym warunkiem działania całej gospodarki, która jest zależna od wykwalifikowanej kadry specjalistów. To ludzie stanowią o przewadze konkurencyjnej nad pozostałymi uczestnikami rynku, a tym samym mają bezpośredni wpływ na rozwój nowych rozwiązań oraz całego kraju. Dlatego warto jak najszybciej wdrażać nowe sposoby na zmniejszanie niedoborów w branży i tworzyć atrakcyjne oferty dla aktualnych i przyszłych pracowników.
